اما و اگرهای نیروگاه خورشیدی پروژه حکیم

وقتی بدنبال برق پروژه بودیم با پیشنهادی در زمینه برق خورشیدی از سوی یکی از اعضای پروژه (که خود متخصص در زمینه برق خورشیدی است) دریافت کردیم.

البته قبلا دو نفر از دوستان که باز در زمینه برق تخصص دارند پیشنهادهایی داده بودند ولی ایشان چون خود در این زمینه شرکت دارند و در سطح بین المللی فعالیت می کنند، پیشنهادشان جدی تر بود چون واحد برای همسر ایشان است و معضل برق پروژه را شنیده اند، خودشان علاقمند هستند تا کاری برای پروژه انجام دهند.

البته هنوز در ابتدای راه هستیم و در حال رایزنی و جمع آوری اطلاعات، وقتی که به جمع بندی برسیم و نتیجه را خدمت اعضای محترم اعلام خواهیم کرد.

اهداف اصلی از این کار :

ارتقاء پروژه حکیم و معرفی آن به عنوان یک مجتمع مسکونی سبز و دوستدار محیط زیست

تسریع کار برق رسانی به پروزه حکیم

البته باید گفت که برق خورشیدی برای مصرف داخلی به صرفه نیست چون قیمت تمام شده بسیار بالا در می آید و هزینه باتری ها بسیار بالاست. ضمن آنکه محدودیت وجود دارد و برای ساعات طولانی نمی توان از آن استفاده کرد و همچنین توان تولیدی آن برای مصارف کم مصرف مناسب است.

به هر تقدیر، در ابتدا بهتر است توضیحی در مورد نیروگاه های خورشیدی و چگونگی عملکرد آنها و نحوه مشارکت شرکتهای برق منطقه ای و قوانین مربوط به تولید و خرید برق از اینگونه نیروگاهها را بیان کنیم.

انرژی خورشیدی چیست ؟

انرژی خورشیدی یا انرژی سولار یکی از منابع انرژی های نوین تجدید پذیر جهت تولید بی پایان انرژی برق خورشیدی است و با سیستم تولید برق بدون گازهای گلخانه ای از قبیل منو اکسید کربن CO و دی اکسید کربن CO2 و متان یکی از پاک ترین ، بی ضررترین و در دسترس ترین منابع تولید برق پاک می‌باشد.

مزایای انرژی خورشیدی

هر متر مربع از سطحی که خورشید به هنگام ظهر و به صورت عمودی ، در یک روز بدون ابر و آلودگی ، بر آن می تابد حدودا 1000 وات توان تابشی دریافت می‌کند که انرژی بسیار زیادی است.

با توجه به زمین های بیابانی و بی مصرف موجود در کره زمین و بالاخص در کشور ما ایران (با میزان تابش متوسط حدود 850 وات بر متر مربع) ، خورشید بهترین منبع جایگزین انرژی در آینده و تامین کننده امنیت انرژی در درازمدت می‌باشد.

اشتغال زایی موثر ، حفاظت از محیط زیست و توسعه ی پایدار، همه و همه از جمله مزایای جایگزینی سوخت های فسیلی با انرژی خورشیدی هستند.

طول عمر بالای تجهیزات مورد استفاده در این سیستم‌ها (به خصوص پنل ها) از دیگر مزایای انرژی خورشیدی می‌باشد.

معایب انرژی خورشیدی

معایب اساسی سیستم های برق خورشیدی عبارتند از:

هزینه بالای تجهیزات مورد نیاز

راندمان پائین تر در هوای ابری و گرد و خاک

وابستگی راندمان سیستم به زاویه تابش نور خورشید

خروجی صفر پنل ها در شب،

راندمان پائین به هنگام صبح و عصر، و

راندمان بالا به هنگام ظهر و تابش عمودی نور خورشید

نیاز به باتری برای ذخیره برق جهت استفاده به هنگام شب و در زمان افت راندمان پنل ها

طول عمر نسبتا پائین باتری (بین 1 تا 3 سال)

کاربرد انرژی خورشیدی برای مصارف خانگی و نیروگاه خورشیدی برای مصارف صنعتی و نیروگاهی

سیستم های سولار دارای کاربری های گوناگونی می‌باشند. از این سیستم ها جهت تولید الکتریسیته برای اماکن مختلف (از کاربری خانگی گرفته تا کاربری صنعتی و نیروگاهی) استفاده میگردد.

اولین و ابتدایی ترین کاربرد این سیستم ها جهت تولید برق برای اماکنی است که دسترسی به شبکه برق سراسری ندارند.

دومین کاربرد رایج چنین سیستم های برای تولید برق نیروگاهی جهت استفاده در شبکه سراسری برق می باشد.

و در نهایت، امروزه کاربرد جدیدی از این سیستم ها به عنوان مولد برق اضطراری رایج شده است. سیستم های برق اضطراری خورشیدی به عنوان سیستم برق پشتیبان برای برق شهری عمل میکنند و تنها در صورتیکه شبکه برق با قطعی یا نواسانات شدید مواجه شود سیستم برق اضطراری ساختمان وارد مدار شده و انرژی مورد نیاز ساختمان را تامین می‌نماید.

سیستم برق خورشیدی – PV Systems | Photovoltaic Systems

سیستم های برق خورشیدی فتوولتائیک PV جهت مصارف عمومی و کشاورزی، به صورت نیروگاه های مستقل از شبکه سراسری یا سیستم های متصل به شبکه سراسری با ساختار نصب ثابت و یا متحرک در واحدهای کوچک با توان پائین جهت تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز ماشین حساب های کوچک تا سیستم های بزرگ نیروگاهی، به کار می روند.

انواع سیستم های سولار برای تولید برق اضطراری خورشیدی

بر اساس کاربرد سیستم های سولار تولید برق اضطراری خورشیدی ، این سیستم ها به دو نوع کلی جدا از شبکه off-Grid و متصل به شبکه on-Grid تقسیم می‌شوند:

1) سیستم های انرژی خورشیدی خانگی و صنعتی برای مصارف شخصی

سیستم های مستقل آفگرید ،مجموعه های مستقل و جدا از شبکه هستند و تولید برق در این مجموعه ها به صورت منفصل از شبکه و به منظور استفاده شخصی توسط خود تولید کننده می‌باشد. مالکان عمده چنین سیستم هایی، منازل، ویلاها، باغ های شخصی، دامداری ها، گاوداری ها، کارگاه های تولیدی، کارخانجات، ادارات، شرکت ها، سازمان ها، و اماکنی از این قبیل می‌باشند.

2) سیستم های انرژی خورشیدی نیروگاهی جهت تولید و فروش برق

سیستم های متصل آنگرید ،مجموعه های متصل به شبکه سراسری برق هستند و تولید برق در این مجموعه ها به منظور فروش برق تولیدی به شبکه برق کشوری و یا منطقه ای می‌باشد. نیروگاه های خورشیدی عظیم چند مگا واتی از یک طرف و کارگاه های کوچک چند ده کیلو واتی و نیروگاه های بزرگ چند صد کیلو واتی از طرف دیگر ، تشکیل دهنده شبکه توزیع شده برق خورشیدی متصل به شبکه سراسری برق هستند.

اجزای اصلی سیستم های سولار تولید برق خورشیدی

یک سیستم برق خورشیدی فوتوولتائیک (Photovoltaic) از بخش های مختلفی تشکیل شده است.

اجزای اصلی تشکیل دهنده سیستم های انرژی خورشیدی در برگیرنده پنل های خورشیدی، استراکچر برای پنل ها، شارژ کنترلر، باتری مخصوص سیستم خورشیدی، کابینت باتری، اینورتر، استابلایزر، تابلو برق، کنتور و تجهیزات اندازه گیری برق ورودی و خروجی، و اتصالات درون شبکه ای برون شبکه ای می باشند.

نیروگاه خورشیدی آنگرید متصل به شبکه on-Grid Solar Energy Systems

سیستم های انرژی خورشیدی نیروگاهی به مجموعه های تولید برق خورشیدی در اشل کارگاه های کوچک خورشیدی، نیروگاه های خورشیدی متوسط و همچنین نیروگاه های عظیم خورشیدی گفته میشود.

سیستم های نیروگاهی تولید انرژی سولار از نوع سیستم های آن گرید یا متصل به شبکه سراسری برق می باشند.

معمولا در on-Grid Solar Energy Systems از باتری استفاده نمی‌شود و تولید انرژی تنها در طول روز صورت می‌پذیرد.

تجهیزاتی اصلی که در این نیروگاه ها استفاده می‌شوند شامل تجهیزات تبدیل انرژی خورشید به جریان الکتریسیته، تجهیزات انتقال و تجمیع جریان های الکتریکی به سمت درگاه خروجی نیروگاه به شبکه برق، تجهیزات تنظیم جریان و ولتاژ خروجی مجموعه و نهایتا تجهیزات اندازه گیری جریان خروجی برای محاسبه برق انتقالی به شبکه می‌باشند.

تجهیزات نیروگاه های خورشیدی آن گرید متصل به شبکه

سلول های خورشیدی و انواع پنل خورشیدی 12 ولت تا 220 ولت برای تبدیل انرژی فوتون های نور خورشید به جریان الکتریکی

کابل ها و اتصالات درون نیروگاه برای اتصالات بین صفحات خورشیدی و همچنین سیستم کنترل مرکزی و تابلوی برق خروجی

تابلوی برق برای تجمیع اتصالات و محافظت از تجهیزات شبکه داخلی نیروگاه

کنتور برق و تجهیزات اندازه گیری جریان و ولتاژ برق جهت اتصال سیستم خورشیدی آنگرید به شبکه سراسری برق برای محاسبه برق فروخته شده به شبکه برق سراسری

سیستم های خورشیدی آف گرید جدا از شبکه off-Grid Solar Power Systems

در یک سیستم سولار پاور شخصی جدا از شبکه تبدیل انرژی خورشیدی به برق خورشیدی برای مصرف شخصی توسط خود مجموعه تولید کننده برق خورشیدی می‌باشد.

سیستم های خورشیدی شخصی معمولا از نوع سیستم های انرژی خورشیدی آف گرید کاملا جدا از شبکه سراسری برق می‌باشند.

استفاده از سیستم های خورشیدی آف گرید غیر متصل به شبکه (off-Grid Solar Power Systems) برای مصارف صنعتی، تجاری و خانگی و معمولا در نقاطی می‌باشد که دسترسی به شبکه سراسری برق وجود ندارد.

تجهیزات سیستم های خورشیدی جدا از شبکه آفگرید

به طور کلی در یک سیستم off-Grid Solar Power ابتدا باید انرژی خورشید به جریان الکتریکی تبدیل شود.

سپس جریان الکتریکی تولید شده باید برای استفاده در تجهیزات مصرفی تنظیم ولتاژ و جریان شود.

گاهی اوقات برای سیستم های حساس نیاز است جریان تولید شده برای داشتن فرکانس های یکنواخت فیلتر شود.

همچنین در صورت نیاز به استفاده از انرژی تولید شده در طول روز برای مصرف به هنگام شب باید از انواع باتری 12 ولت و باتری 24 ولت و در برخی موارد باطری 48 ولت جهت ذخیره سازی برق اضافی تولید شده در طول روز استفاده نمود.

با این توصیفات، تجهیزات لازم برای یک سیستم انرژی خورشیدی آف گرید عبارتند از

1) زنجیره پنل های خورشیدی متشکل از سلول های خورشیدی و صفحات فوتوولتائیک برای تبدیل انرژی موجود در پرتوی نور و فوتون های نور خورشید به انرژی برق

2) شارژر خورشیدی که از آن با نام شارژ کنترلر خورشیدی و شارژ کنترلر انرژی خورشیدی هم یاد می‌شود.

3) باطری و کابینت باتری : باتری های مورد استفاده در سیستم های خورشیدی باید از نوع مخصوص این سیستم ها باشند تا در هنگام شارژ و دشارژ با مشکل مواجه نشوند.

4) اینورتر (مبدل برق / مبدل برق DC به AC)

5) استابلایزر / استابیلایزر (تثبیت کننده برق)

مقررات . قوانین خرید تضمینی برق

موضوع مصوبه؛

تضمین خرید انرژی برق تولیدی نیروگاه های تجدیدپذیر و پاک مستندات قانونی ماده ۶۱ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی و تصویب نامه شماره ۱۵۳۴۴۰ ات۵۲۳۷۵ه مورخ ۲۱/۱۱/۱۳۹۴ هیأت وزیران، ماده ۶۲ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، بندهای (الف)، ا (د)، (ه) و (ز) ماده ۱ قانون تأسیس وزارت نیرو و مواد ۷ و ۱۲ قانون سازمان برق ایران در راستای سیاستهای وزارت نیرو در خصوص حداکثرسازی مزایای تولید برق از منابع تجدید پذیر ( تحقق عملی صرفه جویی سوخت های فسیلی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و آلایندههای زیست محیطی )، بهره برداری بهینه از منابع محدود قابل تخصیص برای تقویت تولید برق تجدیدپذیر ، افزایش درجه رقابت پذیری در صنعت و حمایت موثر از توسعه درون زای زنجیره تولید و عرضه صنعت برق تجدید پذیر (با اتکای به توانمندی های داخلی)، ضوابط حمایت از تولید برق از نیروگاههای تجدید پذیر به شرح زیر میباشد :

۱. از سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا)، موظف است با رعایت شرایط ذیل این بند، اقدام به برگزاری مناقصه برای خرید برق تولیدی از نیروگاههای تجدیدپذیر نماید.

۱-۱- سقف نرخ در مناقصه تضمین خرید، معادل متوسط جزء تبدیل انرژی نرخ خرید تضمینی برق (به ازای هر کیلووات ساعت) از مولدهای مقیاس کوچک موضوع بند (و) ماده (۷) دستورالعمل بند (ت) ماده (۴۸) قانون برنامه ششم توسعه)، در یک ماهه منتهی به موعد برگزاری مناقصه به علاوه بیست درصد می باشد. تبصره: شرکت توانیر موظف است متوسط بهای تبدیل انرژی موضوع این بند را محاسبه و تا پنجم هر ماه به ساتبا اعلام نماید.

۲-۱- مناقصه خرید برق، فارغ از ساختگاه و نوع فناوری مورد استفاده در تولید برق تجدیدپذیر و بر اساس مکانیزم مناقصه مورد استفاده در بازار عمده فروشی برق صورت خواهد گرفت. بر این اساس، ساتبا موظف است با لحاظ برنامه ریزی انجام شده برای خرید میزان کیلووات ساعت تضمینی برق، برندگان مناقصه را بر اساس حداقل نرخ پیشنهادی برای جزء تبدیل انرژی هر کیلووات ساعت برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر تعیین نماید. در این حالت، پیشنهادهای ارسالی از سوی سرمایه گذاران برای کل میزان کیلووات ساعت برنامه ریزی شده (در طی سالهای مختلف) در هر مناقصه دریافت و بر اساس نرخ و میزان پیشنهادی آنان مرتب و مبنای تعیین پرندگان مناقصه خواهد بود.

تبصره: در فراخوان مناقصه می بایست تصریح گردد امتیاز گواهی صرفه جویی سوخته گواهی ظرفیت نیروگاهی و سایر حقوق مترتب به مزایای تولید برق از نیروگاههای تجدید پذیر (که در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه تعریف و احصاء میشوند)، متعلق به سرمایه گذار است.

۱-۳ – با تعیین سهم هر تولید کننده در طی سال های قرارداد، در دوره تضمین خرید، انرژی تولیدی توسط ساتیا خریداری خواهد شد. تمدید دوره قرارداد خرید تضمینی برق پس از اتمام دوره قرارداد مجاز نیست.

تبصره ۱: تا قبل از تصویب و اجرای آئین نامه تحویل سوخت صرفه جویی شده به سرمایه گذار، ساتبا مجاز است بر اساس مفاد بند ۲ مصوبه شماره ۱۰۰/۲۰/۳۳۵۶۰/۹۸  مورخ ۲۰/۰۷/۱۳۹۸ اقدام به برگزاری مناقصه خرید تضمینی برق تجدید پذیر نماید. در همین ارتباط، سقف نرخ مناقصه، موضوع تبصره یک بند ۲ مصوبه شماره ۱۰۰/۲۰/۳۳۵۶۰/۹۸  مورخ ۲۰/۰۷/۱۳۹۸ ، به متوسط موزون نرخهای مندرج در ماده دو این مصوبه بعلاوه بیست درصد افزایش می یابد.

تبصره ۲: در صورتی که سرمایه گذار توربین بادی دست دوم که مشابه داخلی نداشته باشد را در مناقصات ساتیا مورد استفاده قرار دهد، دوره تضمین خرید محدود به سقف عمر مفید باقیمانده تجهیزات اصلی تولید برق (بر اساس گزارش کارشناس رسمی دادگستری منتخب ساتبا) با ده سال (هر کدام که کمتر باشد) خواهد بود.

۲.  انعقاد قرارداد خرید تضمینی برق از ظرفیت های تولید برق تجدیدپذیر با ظرفیت منصوبه تا حداکثر ۰ امگاوات، با نرخ معادل ۴۰/۱ نرخ های موضوع مصوبه شماره ۱۰۰/۲۰/۳۳۵۶۰/۹۸ مورخ ۲۰/۰۷/۱۳۹۸ و رعایت شرایط ذیل بلامانع می باشد.

۱-۲ – حداکثر پرداخت نقدی صورتحساب ها در هر دوره متناسب با بودجه های تخصصی ساتبا خواهد بود. پرداخت مانده طلب فروشنده برق تجدیدپذیر (با ثبت مطالبات در سامانه مدیریت اطلاعات بدهی ها و مطالبات دولت) مشروط به دریافت مابه التفاوت قیمت تکلیفی و تمام شده از دولت، و یا حصول منابع تخصیصی دیگر خواهد بود.

تبصره ۱: قراردادهای نیروگاههای انشعابی مشمول این جزء نمی شوند.

تبصره ۲: پله مربوط به مولدهای خورشیدی با ظرفیت ۱۰۰ کیلووات و کمتر به ۲۰۰ | کیلووات و کمتر تغییر می باید.

۲-۲- در صورت انعقاد قرارداد بر اساس مفاد این بند امتیاز گواهی صرفه جویی سوخت، گواهی ظرفیت نیروگاهی و سایر حقوق مترتب به مزایای تولید برق از نیروگاههای تجدید پذیر (که در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه تعریف و احصاء میشوند).  متعلق به ساتبا بوده و طرح هر گونه ادعایی از سوی سرمایه گذاران در رابطه با امتیازات و حقوق مزبور، فاقد موضوعیت خواهد بود.

تبصره ۱: معاونت برنامه ریزی و اقتصادی وزارت نیرو با همکاری ساتبا مقررات مربوط به آزادسازی امتیازات موضوع این بند را در مقابل کاهش تعهدات تضمین خرید تدوین و ابلاغ خواهد کرد.

تبصره ۲: در صورت انعقاد قرارداد بر اساس مفاد این بند، سرمایه گذاران نیروگاهی موظف به جبران افت ظرفیت مطمئن نیروگاهی بر اساس ضوابط تعیین شده از سوی این وزارتخانه خواهند بود.

۳-۲- مبلغ تعرفه برای کلیه نیروگاههای موضوع این مصوبه بجز نیروگاههای بادی، مشمول اعمال ضریب سه پله کاهش نرخ خرید پس از اعمال کلیه ضرایب در ابتدای سالهای هشتم ، دوازدهم و شانزدهم می باشند، این ضریب برابر ۶۰ درصد می باشد. در خصوص نیروگاههای بادی مطابق مصوبات قبلی عمل خواهد گردید.

۴-۲- در صورت درخواست سرمایه گذار، تغییر نرخ پایه و شرایط قراردادی برای قراردادهای با ظرفیت حداکثر تا ۱۰ مگاوات که پیش از این ابلاغیه منعقده شده اند، به نرخ و شرایط موضوع این مصوبه، بلامانع است. در این حالت، چنانچه نیروگاه با ظرفیت نامی کامل به بهره برداری رسیده باشد، شروع اعمال نرخ پایه جدید و زمان مبنای فرمول تعدیل، از تاریخ مبادله الحاقیه قرارداد خواهد بود. در غیر این صورت، زمان آغاز بهره برداری با ظرفیت کامل، مینای فرمول تعدیل خواهد بود. در خصوص قراردادهای با ظرفیت بیش از ۱۰ مگاوات، تغییر نرخ پایه و شرایط قراردادی قراردادهای منعقده | قبل از این مصوبه، به آخرین نرخ کشف شده در مناقصه و نیز شرایط مندرج در اسناد مناقصه (موضوع ماده (۱) این مصوبه)، بلامانع است.

۵-۲- در صورت تغییر نرخ پایه و شرایط قراردادی بر اساس مفاد این بند (موضوع جزء فوق).  رعایت حداکثر مدت دوره قابل قبول احداث نیروگاههای تجدید پذیر و پاک، موضوع ماده (۶) مصوبه شماره ۱۰۰/۲۰/۳۳۵۶۰/۹۸ مورخ ۲۰/۰۷/۱۳۹۸ و نیز ضرایب ساعتی – فصلی موضوع ماده (۳) ابلاغیه شماره ۱۰۰/۲۰/۳۳۵۶۰/۹۸ مورخ ۲۷/۰۳/۱۳۹۶ و همچنین اعمال بندهای ۱-۲ الى ۵-۲ الزامی است.

۳. در راستای تحقق ماموریت های محول شده به ساتبا و با هدف ارتقای توانمندی های داخلی در شکل دهی زنجیره ارزش تولید برق تجدید پذیر، سانیا موظف است تا حداکثر ظرف شش ماه از ابلاغ این تصویب نامه، برنامه حمایتی توسعه فناوری هایی که هنوز به مرحله تجاری تولید نرسیده اند، حمایت از تحقیق و توسعه و همچنین مدلهای مشارکت عمومی – خصوصی برای کاهش ریسک تبدیل محصولات منتج از تحقیقات به محصولات تجاری را تدوین و جهت تصویب، به وزارت نیرو ارائه نماید

۴. با عنایت به مفاد این مصوبه، ساتبا موظف است تغییرات لازم در نمونه قراردادهای منعقده با سرمایه گذاران را تدوین و جهت تصویب به وزارت نیرو ارائه نماید.

۵ .  ساتبا موظف است حداکثر سه ماه از تاریخ تصویب این مصوبه، کتابچه جامع مقررات و ضوابط ناظر به خرید برق از سرمایه گذاران بخش خصوصی را تدوین و پس از تایید وزارت نیرو در اختیار متقاضیان سرمایه گذاری قرار دهد.

۶.  سایر ضوابط و مقررات وزارت نیرو در رابطه با خرید برق تولیدی از نیروگاههای تجدیدپذیر معتبر و لازم الاجراء است.